Aarts, Johannes Josephus

(Den Haag 1871 - 1934 Amsterdam)

a. Landlopers, ca. 1900; kopergravure, 23,5 x 28.

Aarts, wiens vader boekhouder was, kreeg zijn opleiding aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Kort na voltooiing van zijn studie kreeg hij een aanstelling aan deze academie als docent pleister- en stilleventekenen. Ondertussen maakte hij zich, grotendeels zelfstandig, de verschillende grafische technieken eigen en bereikte hierin al snel een groot meesterschap. Zijn reputatie als prentkunstenaar groeide gestaag en hij was dan ook de aangewezen kandidaat om Pieter Dupont na diens vroegtijdige dood in 1911 op te volgen als hoogleraar grafische technieken aan de Rijksakademie.

Hij verhuisde naar Amsterdam, waar hij stemhebbend lid werd van Arti et Amicitiae. Van de Vereeniging tot Bevordering der Grafische Kunst is hij opvallend genoeg nooit lid geworden. Tijdens zijn hoogleraarschap werd hij veelvuldig geplaagd door een slechte gezondheid, die hem geregeld verhinderde les te geven. Desondanks heeft hij op veel van zijn leerlingen grote indruk gemaakt, vooral vanwege zijn enorme technische vaardigheden.

b. Werklieden op bouwterrein met stoommachine, ca. 1905/10; houtsnede, 32 x 23.

Aarts heeft zich vrijwel uitsluitend met grafiek beziggehouden. Alleen in het begin van zijn loopbaan heeft hij korte tijd landschappen geschilderd, in een doorwerkte pointillistische stijl, en verder heeft hij een paar houten beeldjes gesneden en enkele boeken geïllustreerd. Net als zijn voorganger heeft hij ervoor geijverd de kopergravure in ere te herstellen en zijn eigen werkstukken in deze techniek (met name zijn bladen met grondwerkers en bedelaars uit circa 1900) gelden als hoogtepunten van de Nederlandse prentkunst uit het begin van de 20ste eeuw. Verder heeft hij geëtst, gelithografeerd en houtsneden gemaakt. Zijn onderwerpen variëren van taferelen uit het dagelijks leven tot thema’s uit de literatuur en de Bijbel. Hij is nooit zo bekend geworden als Dupont, met wiens werk het zijne een vrij sterke verwantschap toont, maar kenners achten hem soms hoger vanwege zijn grotere veelzijdigheid.

Dit artikel (van de hand van Jan Jaap Heij) is met toestemming van de rechthebbenden (Drents Museum en uitgever WBOOKS BV) ontleend aan het boek 'Vernieuwing & Bezinning' dat niet meer zal worden herdrukt.

Copyright afbeeldingen:
ab. Tom Haartsen, Ouderkerk a/d Amstel