Huizinga, Jacobus Abraham

(Westzaan 1861 - 1937 Groningen)

a. Jacobus Abraham Huizinga, ca. 1895. Foto ingekleurd door David W. Huizinga. Collectie Stichting Huizinga Meubel Nederland

Jacobus Abraham Huizinga wordt in 1861 geboren in Westzaan (Noord-Holland). Zijn vader is eigenaar van een houtzaagmolen en daarnaast houthandelaar. Op zijn zesde verliest Jacobus zijn moeder, waarna het gezin naar Groningen verhuist. Jacobus gaat leren voor meubelmaker en volgt daarvoor onder andere lessen in Amsterdam. Ter voltooiing van zijn studie onderneemt hij in de periode 1880-1889 stagereizen naar Nederland, België en Frankrijk. Eind 1889 is hij terug in de stad Groningen en opent hij in datzelfde jaar zijn eerste ‘meubelfabriek’ in een aanbouw aan de huiselijke villa.

b. Fabriek aan de Westersingel in Groningen, ca. 1895. Foto ingekleurd door David W. Huizinga. Collectie Stichting Huizinga Meubel Nederland

Drie jaar later -zijn vader is inmiddels overleden- laat Jacobus aan de Westersingel in Groningen een aantal pakhuizen verbouwen tot meubelfabriek die hij de ‘Nederland’ doopt. In 1892 heeft de fabriek 23 man in dienst, elf jaar later – ten tijde van de Groningse Tentoonstelling van Kunst & Nijverheid waar Huizinga zijn inzending van een studeerkamer met ontwerpen van Anton Sanders (1869-1909), Arnold Kort (1881-1972) en Marinus van Zutphen (1879-1957) met goud bekroond ziet worden – zijn er in de fabriek ruim honderd man aan het werk op de diverse afdelingen. In de jaren twintig voert Huizinga enkele meubelen uit naar ontwerp van leden van de Groningse kunstenaarsvereniging De Ploeg en van de architect Adrianus Wittop Koning (1878-1961) en in de jaren dertig naar ontwerp van Paul Bromberg (1893-1949). Andere namen die in de secundaire bronnen opduiken als ontwerpers voor Huizinga zijn Jo Boer (1895-1971), Harm Ellens (1871-1939), Andries van Driesum (1868-1925) en Jan Wiegers (1893-1959).

c. Reconstructie stijlkamer van rond 1900 ter gelegenheid van expositie ‘J.A. Huizinga, meubelfabrikant’, 2015/16, Veendam. Foto Veenkoloniaal Museum Veendam

Als fabrikant bedient Huizinga een breed publiek, met name de sterk opkomende middenklasse. En hoewel de fabriek meubelen in alle stijlen levert waar de clientèle om vraagt, gaat Huizinga’s eigen voorkeur uit naar de ideeën zoals die gepropageerd worden door de Arts & Crafts beweging. Omdat er voor zover bekend geen directe bronnen bewaard zijn gebleven van leven en werken van Huizinga, kan slechts het oeuvre duidelijkheid verschaffen over zijn voorkeur voor de Arts & Crafts. Door zijn hele loopbaan heen blijft hij de uitgangspunten van de beweging trouw en de meubelfabriek speelt dan ook een belangrijke rol in de verspreiding van de Nieuwe Kunst in de noordelijke provincies. Huizinga onderhoudt goede relaties met de Groningse Academie Minerva en zit vanaf 1912 in het bestuur van de Ambachtsschool. Ook schrijft hij via dagbladen jarenlang prijsvragen uit in binnen- en buitenland voor ontwerpen van ‘moderne interieurs’.

d. Stoel met armleuning, ca.1905. Collectie Stichting Huizinga Meubel Nederland. Foto Harm Bellinga, Arte del Norte
e. Kaptafel, ca. 1910. Collectie Stichting Huizinga Meubel Nederland. Foto Harm Bellinga, Arte del Norte

In 1930 wordt de zaak omgevormd tot een Naamloze Vennootschap, waarvan Jacobus Huizinga een van de commissarissen is. Op 28 augustus 1937 overlijdt hij en nog in datzelfde jaar wordt de fabriek aan de Westersingel gesloten en gesloopt. De fabricage van de meubels verhuist naar de voormalige showroom aan de Blekerstraat (die eveneens is verkocht, maar waar de N.V. ‘Nederland’ een deel van huurt), terwijl de winkel verhuist naar de Vismarkt in Groningen.

f. Schrijfbureau, ca. 1900, ontwerp A.J. Sanders. Collectie Stichting Huizinga Meubel Nederland. Foto Harm Bellinga, Arte del Norte

In 1955 fuseert de ‘Nederland’ met haar voormalige concurrent Rodenberg en gaat de zaak vanaf dan ‘Huizinga & Rodenberg’ heten. De invloed van de grondlegger van het bedrijf is dan al geheel verdwenen en de nieuwe onderneming betrekt haar meubels voor het grootste deel van elders. Huizinga had een zoon en een dochter, die niet in de voetsporen van hun vader zijn getreden. Beide kinderen zijn kinderloos overleden, waarmee die Huizinga-tak is uitgestorven. Huizinga & Rodenberg gaat in 2004 failliet.

Auteur: Fred Ootjers

Bronnen

  • Stichting Huizinga Meubel Nederland, www.meubelfabriekhuizinganederland.nl
  • de Vries-Lam, ‘Toegepaste kunst in Groningen’, Onze kunst. Geïllustreerd Maandschrift voor Beeldende Kunst, 11 (1907), pp. 133-138.
  • De Wereldkroniek, 22-08-1903, 29-08-1903 en 03-10-1903.
  • Hofman, ‘De woon- en lifestyle van meubelfabrikant J.A. Huizinga’, Dagblad van het Noorden, 15-10-2002.
  • Styl, nummer 6, z.j., uitgave meubelfabriek ‘Nederland’ J.A. Huizinga N.V.