Tholen, Willem Bastiaan

(Amsterdam 1860 - 1931 Den Haag)

a. Vaart bij Giethoorn, ca. 1885; olieverf op paneel, 20 x 24,5.

Na in Kampen de lagere school en de HBS doorlopen te hebben, studeerde Tholen, wiens vader handelaar was, een jaar aan de Rijksakademie (1876/77), waar hij o.a. bevriend raakte met Willem Witsen. Daarna volgde hij een jaar tekenlessen aan de Polytechnische School in Delft. Na het behalen van zijn MO-akte ging hij in 1879 les geven aan een avond-HBS in Gouda.

b. de Cannenburgh, ca. 1910/15; olieverf op doek, 20,5 x 40.

Na enige tijd in Brussel te hebben gewerkt onder leiding van P.J.C. Gabriël, die bevriend was met zijn ouders, werd hij in 1880 tekenleraar in Kampen. Van daaruit trok hij regelmatig de waterrijke omgeving in om er te schetsen, soms samen met Gabriël. In 1883 werd hij buitenlid van Arti et Amicitiae (waar hij in 1888 de eerste prijs in de Willink van Collen-wedstrijd zou behalen). Zijn werk begon ondertussen succes te krijgen op tentoonstellingen en daarom besloot hij in 1885 met lesgeven te stoppen. Hij verhuisde naar Den Haag, waar hij een actief lid van Pulchri Studio en de Hollandsche Teeken Maatschappij werd. De rest van zijn loopbaan bleef hij in deze stad wonen, van waaruit hij tussen 1901 en 1918 met een eigen zeilboot vele tochten door Nederland maakte op zoek naar motieven voor zijn schilderijen. Ook reisde hij diverse keren naar het buitenland. Zijn werk was op vele tentoonstellingen, waaronder diverse eenmans-exposities, in binnen- en buitenland te zien, waar het vrijwel altijd lovende recensies kreeg.

c. Schetsboekblad

Tholens oeuvre is behoorlijk veelzijdig, al maken landschappen met water er het merendeel van uit. Daarnaast schilderde en aquarelleerde hij ook stadsgezichten, interieurs, figuurstukken en portretten. Zijn stijl wordt gekenmerkt door een tamelijk beheerste penseelvoering en een vrij helder, maar nooit uitbundig koloriet, waarmee hij een soort tussenpositie inneemt tussen de Haagse School en het (Amsterdamse) impressionisme. Hij heeft tevens geëtst – hij was van 1885 tot 1889 lid van de Nederlandsche Etsclub – en gelithografeerd.

Dit artikel (van de hand van Jan Jaap Heij) is met toestemming van de rechthebbenden (Drents Museum en uitgever WBOOKS BV) ontleend aan het boek 'Vernieuwing & Bezinning' dat niet meer zal worden herdrukt.

Copyright afbeeldingen:
a. Fotodienst Provincie Drenthe
bcd. Tom Haartsen, Ouderkerk a/d Amstel