Jansen, Hendricus (Henricus)

(Den Haag 1867 - 1921 Rotterdam)

a. Tekenaar aan het werk, ca. 1900; zwart krijt en O.I.-inkt, 48 x 63.

Jansen, die zijn werk altijd met ‘Henricus’ signeerde, kreeg zijn opleiding aan de Haagse academie (1883-1885). Daarna leidde hij een tijdlang een reizend bestaan en werkte tot 1899 o.a. in Luik, Parijs en Bretagne. In Parijs raakte hij sterk onder invloed van het symbolisme en speciaal van het werk van Alphonse Mucha, zoals blijkt uit de illustraties die hij in deze periode voor verschillende boeken en tijdschriften tekende, waaronder zijn eerste (zwart-wit) illustraties bij de tekst van het middeleeuwse Halewijnlied.
Vervolgens keerde hij terug naar Nederland, waar hij tot 1919 afwisselend in o.a. Den Haag, Rhenen, Renkum, Leiden en Heeze verbleef. De laatste jaren van zijn leven woonde hij in Rotterdam. Van groot belang voor zijn ontwikkeling is een reis naar Noord-Afrika in 1900/01 geweest. Hier raakte hij zeer onder de indruk van het kleurrijke leven op het platteland en in de steden en dit werd hierna een van zijn favoriete onderwerpen. In de jaren die volgden zou hij zijn kleurige, in sterke lichtcontrasten weergegeven Arabische taferelen met veel succes op diverse tentoonstellingen exposeren. Daarnaast heeft hij enige muurschilderingen (o.a. in het Provinciehuis van Friesland te Leeuwarden, 1895) en glas-in-lood-ramen vervaardigd.

b. Blad uit de map Het Liedekin van Here Halewine, Haarlem (Erven Bohn), 1904; kleurenlitho, ca. 30 x 23.

Henricus is vooral bekend geworden door zijn map met kleurenlitho’s Het Liedeken van Here Halewine uit 1903. In deze litho’s greep hij weer terug op zijn vlakdecoratieve, symbolistische stijl uit de jaren ’90, waarvan hij in zijn vrije werk op dat moment al enige afstand had genomen. De taferelen zijn zelfs vrij direct gebaseerd op zijn eerste illustraties bij deze tekst. Waarom hij dit gegeven pas jaren later in kleur heeft uitgewerkt, is niet duidelijk, maar het resultaat is er niet minder om; de serie platen behoort tot de fraaiste voorbeelden van Nederlandse Art Nouveau-grafiek.

Dit artikel (van de hand van Jan Jaap Heij) is met toestemming van de rechthebbenden (Drents Museum en uitgever WBOOKS BV) ontleend aan het boek 'Vernieuwing & Bezinning' dat niet meer zal worden herdrukt.

Copyright afbeeldingen:
a. JAV Studio’s, Assen
b. Tom Haartsen, Ouderkerk a/d Amstel