(Amsterdam 1872 - 1926 Baarn)
Haverkamp, wiens vader onderwijzer was, kreeg zijn eerste tekenlessen van Maurits van der Valk op de tekenschool van Felix Meritis te Amsterdam. Daarna wilde hij gaan studeren aan de Rijksakademie, maar hij slaagde in 1889 niet voor het toelatingsexamen. Na enige jaren op een kantoor te hebben gewerkt verhuisde hij in 1895 naar Nunspeet, dat toen voor veel schilders een geliefd oord was, en ging zich toeleggen op schilderen, tekenen en etsen. In 1897 exposeerde hij voor het eerst een tweetal tekeningen en een ets bij Arti et Amicitiae te Amsterdam, waarvan hij dat jaar lid was geworden.
Haverkamp was zeer reislustig en hield het nooit lang op een plek uit. In 1901 vertrok hij naar Frankrijk, waar hij enige tijd inwoonde bij Pieter Dupont, die hij nog uit Amsterdam kende. In 1902 keerde hij weer naar Nederland terug en kreeg enkele maanden onderdak bij Van der Valk, die zich ondertussen in Scherpenzeel had gevestigd en hem daar weer enige lessen gaf. Daarna vestigde hij zich voor langere tijd in Soest, maar trok van daaruit rond door heel Nederland, zoals uit notities op zijn werk uit deze jaren is op te maken. In 1907 trouwde hij met de schilderes en lithografe Johanna Machwirth (1874-1945), die was opgeleid aan de Haagse academie. Zijn ongedurigheid werd er echter niet minder van. Zo woonde hij met zijn vrouw enige tijd in Katwijk (1909/10) – van waaruit o.a. een rondreis door België werd gemaakt – daarna in Den Haag (1910/11), Hattem (1911/16) en Abcoude (1916/19) en tenslotte weer in Soest. Hier zou hij uiteindelijk aan een hartaanval overlijden terwijl hij een treinkaartje kocht op het station.
Haverkamp heeft zowel geschilderd, getekend, als geëtst, maar hij is – niet ten onrechte – als graficus het bekendst geworden. Zijn oeuvre omvat voornamelijk landschappen en stadsgezichten, al heeft hij ook enkele figuurstudies en (kerk)interieurs vervaardigd, en wordt gekenmerkt door een doorwerkte, realistische stijl, met licht impressionistische trekken. Opvallend is zijn aandacht voor details, die soms wel eens een nadelige invloed op het totaalbeeld heeft, maar in zijn beste etsen tot een heel verzorgd en sfeervol resultaat heeft geleid.
Dit artikel (van de hand van Jan Jaap Heij) is met toestemming van de rechthebbenden (Drents Museum en uitgever WBOOKS BV) ontleend aan het boek 'Vernieuwing & Bezinning' dat niet meer zal worden herdrukt.
Copyright afbeeldingen:abc. Tom Haartsen, Ouderkerk a/d Amstel