Bake, Bertha Lina Anne (Bertha)

(Epe 1880 - 1957 Leiden)

a. Twee batikproeven op perkament, ca. 1910; 19 x 19 en 14,5 x 14.

Bake was afkomstig uit een gegoed burgerlijk milieu. Nadat ze samen met haar (privé)tekenleraar enige jaren met batikken geëxperimenteerd had, besloot ze om deze techniek wat serieuzer te gaan beoefenen. Ze ging daarom in 1906 les nemen van Chris Lebeau, die op dat moment als een van de meest vooraanstaande batikkers in Nederland gold. Op zijn aanraden schreef ze zich ook in aan de Kunstnijverheidsschool in Haarlem, waaraan hij als docent verbonden was, en ging in 1908 in Bloemendaal wonen. Al spoedig ontwikkelde ze zich onder Lebeau’s leiding tot een zeer bedreven batikster, die meermalen belangrijke opdrachten kreeg en geregeld met succes exposeerde. In 1919 maakte ze een reis naar Japan. Het jaar daarop werd ze lerares in het batikken aan de Dagteeken- en Kunstambachtsschool voor Meisjes te Amsterdam. Deze school fuseerde in 1924 samen met enkele andere opleidingen tot het Instituut voor Kunstnijverheid, waaraan ze tot 1939 verbonden bleef. Inmiddels woonde ze sinds 1921 in Leiden.

b. Schoorsteendoek, 1925; batik op linnen, 202 x 105.

Bake geldt als een van de belangrijkste batikkers uit het interbellum. Ze was lid van de VANK en schreef enige publicaties over batikwerk. Haar gebatikte oeuvre loopt uiteen van speldenkussens en theemutsen via kledingstukken en bespanningen voor kamerschermen tot grote wandkleden, die te beschouwen zijn als volwaardige ‘vrije’ kunstwerken. Haar vroegere werk, waarin duidelijk de invloed van Lebeau is te herkennen, wordt gekenmerkt door het gebruik van drukke, gestileerde, aan de natuur ontleende motieven, die veelal op basis van een geometrische systeem repeterend over het vlak zijn verdeeld. Haar latere werk oogt veel vrijer en minder gedetailleerd. Behalve op stof (linnen, katoen, zijde) heeft ze ook op perkament gebatikt (veelal boekbanden en oorkonden). Verder heeft ze borduurwerk gemaakt, enige ex-librissen ontworpen en veel getekend, vooral natuurstudies en portretten.

Dit artikel (van de hand van Jan Jaap Heij) is met toestemming van de rechthebbenden (Drents Museum en uitgever WBOOKS BV) ontleend aan het boek 'Vernieuwing & Bezinning' dat niet meer zal worden herdrukt.

Copyright afbeeldingen:
ab. JAV Studio’s, Assen